| Ghazal 9 | |
| دوستان در سرم امروز هوایی دگر است گل امید مرا بوی وفایی دگر است روشنایی دگر یافتن اندر دم صبح در پگه خاستگان صدق و صفایی دگر است ای تنکدل که تو از دادن جان می‌ترسی مردن اندر نظر دوست بقایی دگر است از من و تو سخنِ اهل حقیقت ناید مرغ آن باغچه را بانگ و نوایی دگر است من خود آتشکدهٔ محنتم و دلبر را دم به دم در حق این سوخته رایی دگر است خط مشکینش دلِ خون شده را در هم کرد زلف در هم شده‌اش باز بلایی دگر است چند پیچی حسن از حلقهٔ زلف خوبان کاین سَررشته که جنبین ز جایی دگر است |
Friends, today in my head, desire is something else. The flower of hope smells for me of another’s loyalty. I have found another light in the morning breeze. In the dawn of truthful appearances, the breeze is something else. O tender heart, terrified of surrendering life. Dying in the presence of the beloved is survival of another kind. We do not speak of those who know reality. For the bird of that garden, even this flute is something else. I am a fire temple burning in the light of this truth. The view of the beloved is something else. The locks of her musky hair have clasped my heart. Her locked coils bring trouble of a different order. Oh Hasan, how often do you circle the beloved’s coils? This movement towards the beloved is something else. |
| Ghazal 17 | |
| روی گل از هوا نَمی دارد پشت شاخ از صبا خمی دارد مرغ، هر بامداد نالهٔ زار از چه دارد مگر غمی دارد باغ بنگر، درون و بیرون خوش همچو من وقت خرّمی دارد گرچه امروز فاخته بر بام صوت و سجع دمادمی دارد ساقیا خیز و می بده که حسن سرِ این گفت و گو نمی‌دارد دلش آسوده از غم عالم تا چه آسوده عالمی دارد کعبهٔ دین علای دنیا آنک هر کفی همچو زمزمی دارد |
The flower’s petal is moistened by rain. The branch’s spine is bent from the wind. Oh bird! What creates each morning’s loud lament? Or does it cry from despair? Look at the garden, beautiful inside and out. I too have times of rejoicing. Although there is a turtledove on the roof today, its voice and rhythm constantly make sounds. Oh Saqi! Arise and pour the wine. Hasan is not up to this feast. His heart is free from the world’s pains. His peace exceeds the world’s grief. The Kacba of faith—greatness of the world— holds in its palm the water of Zamzam. |
| Ghazal 21 | |
| پیر شدیم و نشد شور جوانی ز سر عمر برفت و نرفت صورت یار از نظر می‌نگرم از درون، حاصل خود بیش و کم عزم صبوری کم است، عشق بتان بیشتر شب همه شب باغبان، کرده در باغ قفل مرغ حریف گل است، تا به طلوع سحر گرچه به دست حسن خصم کشیدست تیغ پای برون نه حسن، دوست ستاده به در |
Although we aged, the passion of youth did not arrive. Life departed. The beloved’s form stayed. I look within to see whether I have acquired more or less. My patience is less. My love for idols is more. Every evening the gardener locks the garden. The bird rivals the flower until the sun dawns. Although the enemy has been struck by Hasan’s blade, the culprit is outside and the beloved stands at the door. |
| Ghazal 36 | |
| اگر شبی به سر کوی تو مقام کنم صلای عشق دهم، عشرت مدام کنم دوباره کوچ کنم از مقام خود هر روز چو بر در تو رسم روز‌ها مقام کنم مثل اگر به نماز آیدم چو تو پری‌ای نماز را بگذارم، ترا سلام کنم زبان فروشی من با تو کی رود آری ز صف برای که شمشیر در نیام کنم تو از خمار به لب برنهاده مُهر سکوت مرا چه زهره که پیش تو کلام کنم. حسن در اهل تصوّف عظیم بدنام است مگر به مذهب مستانش نیکنام کنم |
If one evening I stood on top of your mountain, I would sing love. I would become your eternal companion. I will migrate from my station every day to reach your door where I will pass my days. You are a specter. I must pray. I will skip my prayer and prostrate instead to you. How will selling my speech seem to you? Yes, for the sword’s sake I will make a scabbard. You have placed a seal of silence on your intoxicating lip. Do I have the gall to speak in front of you? Hasan! Among the Sufis I have a bad name. Now I’ll earn respect among the wine worshippers. |
| Ghazal 42 | |
| ای غمت آشنای دیرینه با تو ما را هوای دیرینه عمر ما یار چند روزهٔ ماست عشق تو آشنای دیرینه گر شبی از درم درآیی شاد ای تو شادی فزای دیرینه من فرو ریزم انده نونو دیده‌ها ماجرای دیرینه تو جفا‌ها همی کنی و حسن همچنان بر وفای دیرینه |
The sorrow of knowing you is an old friend. My affection for you dates to antiquity. For us, my age is a temporary lover. The love of you is a friend marked by age. If one evening you make happiness enter my door, you multiply age-old joys. I swallow freshly attained grief along with the witnesses of our old story. You bring anguish, while Hasan is wrapped in ancient notions of fidelity. |
Rebecca Gould is a writer, scholar, and translator of Persian, Russian, and Georgian poetry. Her work has appeared in The Hudson Review, Nimrod, The Gettysburg Review, Guernica, and Literary Imagination, among many other venues. Gould has received fellowships from the National Endowment for the Humanities and the American Association of Literary Translators.
Hasan Sijzi of Delhi is considered the originator of the Indo-Persian ghazal, a poetic form that endures to this day—from the legacy of Hasan’s poetic descendent, Hafez, to contemporary Anglophone poets such as John Hollander, Maxine Kumin, Agha Shahid Ali, and W. S. Merwin.